ΑΟΥΚΟΥΜΠΑ

Είναι φυτό το οποίο χρειάζεται εδαφικό υπόστρωμα με πολύ καλή αποστράγγιση, αλλά να μην ξηραίνεται. Μπορεί να αναπτυχθεί σε αλκαλικά ή όξινα εδάφη, αλλά όχι με ακραίες τιμές pH. Όμως, προτιμάει τα βαθιά, γόνιμα, νοτισμένα (όχι πλημμυρισμένα) χώματα, την υψηλή σχετική υγρασία, τη δροσερή αεριζόμενη ατμόσφαιρα και τα φωτεινά μέρη (όχι προσήλια).


Επίσης, εμφανίζει εντυπωσιακή ανθεκτικότητα στη σκίαση, στη ρύπανση και το ψύχος. 

Ακόμα και το χιόνι δεν την ενοχλεί παρ’ όλο που πρόσκαιρα η φυλλική της επιφάνεια θα αποκτήσει μία πολύ αντιαισθητική όψη μέχρι να συνέλθει το φυτό. Αντιθέτως, απεχθάνεται τους ισχυρούς ανέμους και κυρίως τους βοριάδες. Επιπροσθέτως, απεχθάνεται την απ’ ευθείας έκθεσή της στην ηλιακή ακτινοβολία του ελληνικού ήλιου. Αυτή η έκθεση ειδικά τους θερινούς μήνες μπορεί να εξοντώσει και την πιο καλοσχηματισμένη Αουκούμπα με τη σταδιακή καταστροφή των φύλλων της με εγκαύματα.

Στην κηποτεχνία μεγάλο ρόλο παίζει η λειτουργική αρχιτεκτονική κήπου προκειμένου τα φυτά που διακοσμούν κάποιο χώρο πρασίνου να μπορούν να προσαρμόζονται με την έλευση του χρόνου στις μικροπεριβαλλοντικές συνθήκες. Μία από τις σημαντικότερες παραμέτρους η οποία επηρεάζει την ανάπτυξη των φυτών και τις προσβολές τους από παράσιτα είναι η σκίαση.

Υπάρχουν διάφορα φυτά τα οποία έχουν τη δυνατότητα να προσαρμόζονται με μεγαλύτερη ή μικρότερη επιτυχία στα σκιερά μέρη κήπου και η ΑΝΘΑΝΑΣΣΑ θα παρουσιάζει στην αρθρογραφία της ορισμένα από αυτά. Θα ξεκινήσουμε με την εντυπωσιακή Αουκούμπα.

Η Αουκούμπα (Aucuba) προέρχεται από τη μακρινή Άπω Ανατολή. Η βρώση της από τον άνθρωπο μπορεί να προκαλέσει στομαχικές διαταραχές. Ανήκει στην τάξη των Κρανειωδών (Cornaceae) και το γένος της περιλαμβάνει ολιγάριθμα μακρόβια καταγεγραμμένα είδη, όπως την Aucuba japonica και την Aucuba himalaica.  

Έχει θαμνώδη αειθαλή σφαιρική μορφή με μεγάλα πράσινα ή ωχροπράσινα συνήθως διάστικτα φύλλα και ο ρυθμός αναπτύξεώς της είναι μάλλον αργός. Είναι δίοικος φυτικός οργανισμός, δηλαδή έχει διακριτά αρσενικά και θηλυκά φυτά. Στην Ελλάδα εντοπίζονται κατά κανόνα ποικιλίες (πχ Crassifolia, Crotonifolia, Goldieana, Picturata, Variegata) της Aucuba japonica η οποία έχει το κοινόχρηστο όνομα “Spotted laurel” ή “Japanese laurel” στην αγγλική γλώσσα. Μετά από τουλάχιστον δύο δεκαετίες φυσιολογικής αναπτύξεως μπορεί να φθάσει ή να ξεπεράσει σε ύψος και διάμετρο τα δυόμισι με τρία μέτρα (2,5 – 3 m). Στη διάρκεια της ανοίξεως τα χρωματιστά σκούρα μωβ-κόκκινα άνθη της Αουκούμπα δεν είναι ιδιαιτέρως εντυπωσιακά στα μικρού μεγέθους φυτά, αλλά όταν αυτά τα φυτά μεγαλώσουν τότε το πλήθος των ανθέων ενισχύει την καλλωπιστική αξία τους. Μετά την ανθοφορία τα θηλυκά φυτά εάν γονιμοποιηθούν παράγουν στιλπνούς ωοειδείς διακριτούς ροδοκόκκινους καρπούς από το καλοκαίρι και ύστερα.

Μπορεί να αναπαράγεται είτε με σπορά αρχές φθινοπώρου, είτε με μοσχεύματα από τα μέσα της ανοίξεως έως το καλοκαίρι. Η καλλιέργειά της γίνεται στο έδαφος του κήπου ή σε γλάστρες οπότε και πρέπει να μεταφυτεύεται στα μέσα Απριλίου όταν οι ρίζες αρχίζουν να ξεπροβάλλουν στην επιφάνεια. Καλό θα ήταν να λαμβάνεται μέριμνα ώστε η μεταφύτευση να γίνεται προς το τέλος της ανθοφορίας.

Η λίπανση της υγιούς Αουκούμπα πρέπει να γίνεται από τον Απρίλιο έως τον Οκτώβριο με πλήρη ισορροπημένα λιπάσματα που περιέχουν ιχνοστοιχεία. Επιπλέον, η άρδευσή της δεν πρέπει να είναι τέτοια που να διατηρεί το χώμα του εδάφους ή της γλάστρας πλημμυρισμένο με νερό. Συνήθως το πότισμα επαναλαμβάνεται όταν το ίδιο το φυτό αρχίζει να εμφανίζει συμπτώματα δίψας με ένδειξη το κατέβασμα των φύλλων του.

Η καλλωπιστική αξία της Αουκούμπα εστιάζεται κατά κανόνα στη φυλλική της επιφάνεια και στην ικανότητά της να είναι ακμαία σε περιοχές του κήπου με σκιερά τμήματα. Το φύλλωμά της αναλόγως της ποικιλίας είναι βαθύ πράσινο ή ωχροκίτρινο ή πράσινο με διάστικτα ωχρόλευκα σημεία. Μπορεί να εγκατασταθεί σε περίκλειστους φωτεινούς χώρους πολυκατοικιών, σε υδατοκατασκευές, σε συνθέσεις φυτών, για οπτική ενίσχυση της προοπτικής των χλοοταπήτων ή σε φωτεινά αεριζόμενα σημεία εντός του σπιτιού. Επίσης είναι από τα ιδανικότερα φυτά για την επιλεκτική φύτευση σκιερών χώρων όπου κυριαρχούν υψηλά δέντρα με ανεπτυγμένη κόμη.

Τα συνηθέστερα προβλήματα που αντιμετωπίζει μία Αουκούμπα είναι η  σήψη από το υπερβολικό πότισμα, η παρακμή εξ αιτίας ακατάλληλης εγκαταστάσεώς της και τα παράσιτα.

Η βλάβη ριζών και στελεχών από φυτοπαθογόνους οργανισμούς (πχ φυτόφθορες) προξενείται κατά κανόνας εξ αιτίας του ανώμαλου ή υπερβολικού ποτίσματος. Η αντιμετώπιση τέτοιων προβλημάτων στην περίπτωση της Αουκούμπα είναι πολλές φορές αδύνατη εάν είναι εκτεταμένα, αλλά η χρήση ειδικών μυκητολογικών σκευασμάτων (πχ χαλκούχων) είναι η καλύτερη λύση.

Από την άλλη μεριά η προβληματική εγκατάσταση και περιποίηση του φυτού της Αουκούμπα θα δημιουργήσει προβλήματα στην ανάπτυξη ή επιβίωσή του. Οι δυνατοί άνεμοι, η κακή θρέψη, ο κακός αερισμός και η υπερβολική οικιακή σκόνη, το προβληματικό χώμα ή η μικρή γλάστρα, η φύτευση ακριβώς δίπλα από μεγάλα δέντρα (κυρίως πεύκα) και η άμεση έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία είναι παράγοντες εξοντώσεως του φυτού. Μπορεί να σταματάνε την ανάπτυξή του, να μαραίνονται τμήματά του, να μειώνεται η φυλλική του επιφάνεια ή τα φύλλα του να καψαλίζονται και να μαυρίζουν. Η μόνη λύση είναι η μετεγκατάσταση ή η βελτίωση των συνθηκών υγιεινής του φυτού.

Τέλος, το συχνό πρόβλημα των παρασίτων ταλαιπωρεί πολλούς τυχερούς ιδιοκτήτες αυτού του φυτού. Κάποιες ψώρες, ο ψευδόκοκκος, η ισέρια, ο κηροπλάστης, το λεκάνιο, η καπνιά και η μελίγκρα είναι τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Αουκούμπα και δυστυχώς η εγκατάστασή της σε σκιερά μέρη επιδεινώνει τις προσβολές. Όμως, όσο πιο καλά είναι περιποιημένο το φυτό τόσο πιο λίγα προβλήματα θα αντιμετωπίζει. Η αντιμετώπιση των παρασίτων γίνεται με προληπτικούς ή κατασταλτικούς ψεκασμούς με εντομοκτόνα τηρώντας πάντα τους ανάλογους κανόνες ασφαλείας. Για παράδειγμα ο θερινός πολτός, τα άλατα καλίου λιπαρών οξέων, οργανοφωσφορικά εντομοκτόνα ή χαλκούχα μυκητοκτόνα μπορούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τις προσβολές ανάλογα με το παράσιτο. Καλό είναι να γίνονται μηνιαίοι προληπτικοί ψεκασμοί από τον Απρίλιο και μετά με θερινό πολτό ώστε να εξοντώνονται οι νέες γενιές των παθογόνων οργανισμών προτού αναπτύξουν φυσικές άμυνες ως ενήλικα άτομα.

Δημοσιεύτηκε στο www.anthanassa.gr